از عصر چاپ تا عصر اطلاعات و ارتباطات

در تاریخ فرهنگی بشر، از ابتدا تاکنون، شاید پس از اختراع خط هیچ رویدادی به اهمیت اختراع چاپ نباشد. این اختراع همچون ضربه‌ای بود که کارت ویزیت در انبار نهانی را گشود و گنجینه‌های احتکار شده و پنهانی آن را در اختیار و در دسترس علاقه‌مندان و همگان گذاشت. چاپ، فروریختن دیوارهای انحصار دانش و شکستن زندان اطلاعات بود. به قول مارتین لوتر، رهبر اصلاحگر کلیسای مسیحی، چاپ رهایی دوم نوع بشر بود، رهایی چاپ تراکت از جهل (ولادیمیرف، لئون 1350، ص 13) .  چاپ تا اندازة زیادی سرشت روندها و رویدادهای تاریخی را نیز تغییر داد، زیرا دانش و اطلاعای که تا آن زمان در ملکیت قشر محدودی از جامعه چاپ کارت ویزیت بود، روی کاغذ جمع و ثبت شد و در برابر دیدگان علاقه‌مندان قرار گرفت.